آيين هاي شب چله (يلدا) در چهارمحال و بختياري

به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، شب يلدا بلندترين شب سال است که به آخرين روز از فصل پاييز و نخستين شب از فصل زمستان گفته مي‌شود، اين شب در بين مردم استان ما به شب چله معروف است.

يلدا، شب تولد ايزد مهر يکي از ايزدان مهم ايراني است که در ستايش او بسياري کوشيده اند، مهر يشت سرود مهم تولد ايزد مهر مي باشد و شب چله ،شب زايش خورشيد و آغاز سال نو ميترايي است.

درگاه شماري ايرانيان، همواره و در همه سال ها انقلاب زمستاني برابر با شامگاه سي ام آذر ماه و بامداد يکم دي ماه است ، برخي بر اين باور غلط هستند که مراسم شب چله براي رفع نحوست که بلندترين شب سال است برگزار مي شود.

در شب يلدا در استان چهارمحال و بختياري، چند خانواده دور هم جمع مي‌شوند و کساني که شاهنامه را از حفظ هستند براي ديگران مي‌خوانند. خيلي پيش آمده که کساني که شاهنامه را از بر مي‌خوانند حتي سواد خواندن و نوشتن نداشته باشند.

بختياري‌ها اعتقاد دارند در شب يلدا، ماست، شير، پنير، کنجد، کدو و نان جوي که خورده شود تا پايان سال موجب فزوني و فراواني نعمت مي‌شود و باعث مي‌شود که تا سال بعد از اين نعمت‌ها بخورند.

شب يلدا در قوم بختياري به عنوان شب چله خوانده مي‌شود، بختياري‌ها در اين شب کدو تنبل‌هاي بزرگي که نماد خورشيد را براي آن‌ها دارد، آب‌پز مي‌کنند و آن‌را به صورت ريز ريز شده در آش کشک مي‌خورند.

آيين هايي که در اين هنگام برگزار مي شود يکي از آن ها جشني شبانه و بيداري تا بامداد و تماشاي طلوع خورشيد تازه متولد شده است، جشني که لازمه ي آن حضور کهنسالان و بزرگان خانواده به نماد کهنسالي خورشيد در پايان پاييز بوده است و همچنين خوراکي هاي فراوان براي بيداري دراز مدت همچون انار و هندوانه به رنگ سرخ خورشيد مي باشند.

جالب توجه است که اين شب فقط يک دقيقه از شب هاي ديگر بلند تر است.

حافظ خواني و گرفتن فال يکي از رسوم شب يلدا است که بزرگتر فاميل با گرفتن فال براي تک تک افراد خانواده روحيه ي آنها را براي بزرگداشت اين شب آماده مي کردند.

 در شهرکرد شب چله آيين و مراسم خاصي دارد که عبارتند از: فرستادن هديه براي نو عروسان و تازه دامادها، جمع شدن تمام فاميل در منزل بزرگتر فاميل، در قديم کنار کرسي و امروز در کنار وسايل گرم کننده مي نشينند و با خوردن آجيل مخصوص شب چله مثل: گردو ، بادام، سنجد، کشمش و تنقلاتي که مادر بزرگ ها از تابستان جمع کرده و امشب بر روي سفره شب چله قرار مي دهند.

ميوه ي شب چله هندوانه و ميوه هاي روز مثل: انار، پرتقال و نارگيل مي باشند.

قصه گويي و حافظ خواني توسط بزرگان فاميل را يکي ديگر از آيين هاي اين شب است و بيداري تا سحرگاه و نيايش براي سلامتي حاضران و شروع فصل زمستان که آرزوي همه اين است که سال باران زا و برفي باشد چون مزارع و کشتزارها نياز به آب و برف دارند تا محصول تابستان پر بارتر باشد.

مسئولين استان نيز مانند ساير اقشار سنت هاي زيبا و ديرينه شب چله را انجام مي دهند و اين فرصت با هم بودن را مغتنم مي شمارند.

حميد ملکپور فرماندار شهرستان شهرکرد در گفتگو با خبرنگار جهانبين نيوز گفت: ايران و سرزمين‌هاي هم‌فرهنگ مجاور، از شب آغاز زمستان با نام «شب چله» يا «شب يلدا» نام مي‌برند كه همزمان با شب انقلاب زمستاني است.

ملکپور اظهار کرد: به دليل دقت گاهشماري ايراني و انطباق كامل آن با تقويم طبيعي، همواره و در همه سال‌ها، انقلاب زمستاني برابر با شامگاه سي‌ام آذرماه و بامداد يكم دي‌ماه است.

وي افزود: برنامه ثابت و اصلي ما در شب يلدا ديدار بزرگترهاي فاميل است که به طور نوبتي همه فاميل در يک جا حضور مي يابند و با هم صحبتي و مصرف اجيل شب يلدا و ميوه هاي مخصوص فصل اين شب را گرامي مي داريم.

زهرا عطايي عضو شوراي اسلامي شهر شهرکرد در گفتگو با خبرنگار جهانبين نيوز شب يلدا را يکي از سنت هاي قشنگ و تاثيرگذار براي استحکام خانواده و فرهنگ ايراني دانست.

عطايي گفت: پسنديده است که خانواده ها اين سنت زيبا را ارج نهاده و با خلاقيت و ابتکار عمل به دور از دغدغه ها و مشغله هاي کاري روزمره با دور هم جمع شدن در زير يک سقف اوقات خوبي را سپري کنند.

وي افزود: احترام و توجه به سالمندان و بزرگترها و استفاده از تجربه ناب آنان، حافظ خواني، مثنوي خواني و خوردن تنقلات و ميوه هاي شب چله از سنت هاي خوب اين شب در استان ماست.

عطايي تاکيد کرد: پاسداشت سنت هاي ديني و ملي موجب تقويت روابط انساني و ارتباط کلامي افراد مي شود.


انتهاي پيام/1020ج /590 پ